Мажбурий суғурта турлари
Шартнома бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Транспорт воситалари эгаларининг транспорт воситасидан фойдаланиш вақтида жабрланувчиларнинг ҳаётига, соғлиғига ва (ёки) мулкига етказилган зарарни қоплаш бўйича қонунчиликка муовифиқ фуқаролик жавобгарлигининг юзага келиши билан боғлиқ бўлган мулкий манфаатлари.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Жабрланувчининг мулкига зарар етказилганда суғурта қопламасининг миқдори суғурта суммасининг 35 фоизидан ошмаслиги лозим.
Жабрланувчининг ҳаёти ёки соғлиғига зарар етказилганда суғурта қопламасининг миқдори суғурта суммасининг 65 фоизидан ошмаслиги лозим.
Суғурта қопламаси Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 5 (беш) кун ичида тўлаб берилади.
Шартнома бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Ходим ўз меҳнат вазифаларини бажариши билан боғлиқ ҳолда меҳнатда майиб бўлиши, касб касаллигига чалиниши ёки соғлиғининг бошқача тарзда шикастланиши муносабати билан унинг ҳаёти ёки соғлиғига етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш бўйича иш берувчининг фуқаролик жавобгарлиги вужудга келгандаги Иш берувчининг мулкий манфаатлари
Мажбурий суғурта бўйича суғурта қопламаси қуйидаги кўринишда тўланади:
- жабрланувчи меҳнатда майиб бўлгунига қадар олган ўртача ойлик иш ҳақига нисбатан фоиз ҳисобида, унинг касбга оид меҳнат қобилиятини йўқотганлик даражасига мувофиқ белгиланадиган ҳар ойлик тўлов ёки касб касаллиги аниқлангунига қадар олган ўртача ойлик иш ҳақига нисбатан фоиз ҳисобида белгиланадиган ҳар ойлик тўлов;
- марҳумнинг ўртача ойлик иш ҳақи миқдоридаги, унинг ўзига ва қарамоғида бўлган, лекин етказилган зарарнинг ўрни қопланишига ҳақли бўлмаган, меҳнатга қобилиятли шахсларга тўғри келадиган улуш чегириб ташланган ҳолдаги ҳар ойлик тўлов;
- қонун ҳужжатларида белгиланган ҳолларда жабрланувчига ёки наф олувчига бир йўла бериладиган нафақа тўлови;
- ходим вафот этган тақдирда иш берувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасида белгиланган миқдорда, қонунчиликда белгиланган 3 та минимал иш ҳақидан кўп бўлмаган миқдоридаги дафн этиш харажатлари;
- иш берувчининг қўшимча харажатлари қонун ҳужжатларига мувофиқ компенсация қилинади.
Шартнома бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Ташувчининг йўловчилар ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш бўйича фуқаролик жавобгарлиги юзага келган чоғдаги мулкий манфаатлари.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Ташувчининнг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича йўловчининг ҳаёти ёки соғлиғига етказилган зарар учун қоплама миқдори тўловлар жадвалига мувофиқ белгиланади.
Ташувчининнг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича йўловчининг мулкига етказилган зарар қуйидаги тартибда аниқланади:
- йўловни мулки йўқолиши ёки етишмаслиги – йўқтилган ёки етишмаётган мулк қиймати миқдорида;
- йўловни мулкига зарар етганда (бузилганда) – мулкнинг пасайган қиймати миқдорида, зарарланган (бузилган) мулкни тиклаш имконияти бўлмаган тақдирда – унинг қиймати миқдорида;
- ташувга топширилганда нархи эълон қилинган йўловчи мулки йўқотилганда – йўқотилган мулкнинг эълон қилинган нархи миқдорида;
- йўловчининг йўқотилган, етишмаётган ёки зарар етган (бузилган) мулкининг қийматини аниқлашнинг имконияти бўлмаган ҳолда - йўқотилган, етишмаётган ёки зарар етган (бузилган) мулкнинг ҳар бир килограмми учун ташувчининнг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси тузилаётган кундаги Ўзбекистон Республикаси Марказий банки курси бўйича йигирма беш доллар эквивалентидаги сумма миқдорида.
Суғурта қопламаси бевосита жабрланувчига ёки Наф олувчига Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб беш иш кунидан кеч бўлмаган муддатда тўлаб берилади.
Шартнома бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Хавфли ишлаб чиқариш объектида авария содир бўлган тақдирда бошқа шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига ҳамда атроф-муҳитга етказилган зарарни фойдаланувчи-суғурта қилинувчи томонидан қоплаш бўйича фуқаролик жавобгарлиги пайдо бўлиши билан боғлиқ бўлган суғурталанувчининг мулкий манфаатлари
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Суғурта қопламаси миқдори (суғурта суммаси) Компания томонидан авария сабабларини техник тафтиши тўғрисидаги далолатнома, суғурта ҳодисасининг рўй бериш сабаблари ва вазиятлари, шу жумладан бошқа шахсларга етказилган зарар тўғрисидаги маълумотлар кўрсатилган суд қарорлари ва бошқа материалларга асосан аниқланади.
Суғурта қопламаси (суғурта суммаси)ни тўлаш суғурта шартномасида белгиланган суғурта суммаси доирасида амалга оширилади.
Суғурта қопламаси (суғурта суммаси) бевосита жабрланувчига тўлаб берилади. Зарарни камайтириш харажатларини қоплаш учун тўловлар бевосита Суғурталовчига амалга оширилади. Суғурта қопламаси (суғурта суммаси) тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан сўнг 10 иш куни ичида амалга оширилади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 20 декабрдаги 532-сонли қарорига мувофиқ Компания қуйидаги суғурта ҳимоясини тақдим қилади:
Бевосита қуйидаги қалтисликлардан моддий зарар етиш ҳолатида Суғурталанувчи (Наф олувчи)нинг мулкий манфаатлари:
а) ёнғин, яшин уриши, портлаш, учиш аппаратларининг қулаши, ўз-ўзидан ёниш;
б) ўғирлаш ва учинчи шахсларнинг ноқонуний ҳатти-ҳаракатлари;
в) сув босиши ва сел келиши, трубаларнинг ёрилиши, бўрон, довул;
г) зилзила, сел, кўчки, ер кўчиши, ер ўпирилиши;
д) қисқа туташув, кучланиш ошиши, электр ёйлари;
е) машина ва механизмлар, қурилиш материаллари ва конструкцияларининг қулаши;
ж) масъулиятсизлик билан нуқсонли материаллардан ва конструкциялардан фойдаланиш оқибатида етган зарар.
Суғурталовчи қуйидагилар учун фуқаролик жавобгарлигига эга бўлган ҳолатлардаги Суғурталовчининг мулкий манфаатлари:
а) учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғига зарар етказилиши;
б) суғурта амал қилиш даврида суғурталанган шахслар томонидан шартномага кўра қурилиш майдонининг ўзида ёки унга бевосита ёндош бўлган жойда қурилиш ёки монтаж ишларини ўтказиш билан боғлиқ ҳолда учинчи шахсларнинг мулкига етказилган зарарлар ёки шикастлар.
Ихтиёрий турдаги хизматлар
Ихтиёрий суғурта турлари
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталовчининг юкларга эгалик қилиш, улардан фойдаланиш ва идора қилиш билан боғлиқ бўлган мулкий манфаатлари.
Суғурта шартномаси қуйидаги шартларда тузилади:
«Барча қалтисликларга жавобгарлик билан», унга кўра, қуйилагилар қопланиши кўзда тутилади:
- юкнинг барчаси ёки бир қисми зарарланиши ёки тўлиқ нобуд бўлиши;
- умумий авария бўйича зарарлар, харажатлар ва бадаллар;
- юкни қутқариш, зарарни камайтириш ва зарар миқдорини аниқлаш бўйича барча зарурий ва мақсадга йўналтирилган равишда амалга оширилган харажатлар.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Шартнома доирасида юкга етган зарар, унинг нобуд бўлиши (йўқотилиши) қуйидаги тартибда қопланади:
а) юкнинг барчаси ёки бир қисми тўлиқ нобуд бўлиши (йўқотилиши)да – Суғурталанувчи томонидан кўрилган зарар ҳажмида, лекин суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда.
б) юкнинг барчаси ёки бир қисмига зарар етганда – тиклаш харажатлари миқдорида, лекин суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда.
Тиклаш харажатлари ўз ичига қуйидагиларни олади:
а) таъмирлаш (тиклаш) учун зарур бўлган материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
б) таъмирлаш бўйича ишлар ҳақини тўлаш учун;
в) таъмирлаш жойига материалларни етказиб келтириш харажатлари ва суғурталанган юкни бевосита суғурта ҳодисаси рўй бергунга қадар бўлган ҳолатига қайтариб тиклаш учун зарур бўлган бошқа харажатлар.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
1-Секция бўйича. Мулкни барча қалтисликлардан суғурталаш
Компания Суғурталовчи/Наф олувчининг мулкий манфаатлари бўйича мол-мулкка ҳар қандай бевосита кутилмаган тасодифий жисмоний зарарланиши, талофат етиши, йўқотилиши ёки бузилишидан суғурта ҳимоясини тақдим қилади.
2-Секция бўйича. Асбоб-ускуна (жиҳоз)ларни бузилиб қолишидан суғурталаш
Мазкур бўлимга кўра, Шартномада кўрсатилган асбоб-ускуна (жиҳоз) Суғурта жойида бўлганида, қуйиш вақтидаги ёки материал нуқсонлари, лойиҳадаги хатолик, ишлаб чиқаришдаги брак ёки сифатсиз монтаж, малакасиз фойдаланиш, етарлича бўлмаган тажриба, эҳтиётсизлик, қозонхоналарда сувнинг етарли эмаслиги, жисмоний портлаш, марказдан қочма кучлар таъсирида йиртилиб (ёрилиб) кетиш, қисқа туташув, токлар таъсири ёки бошқа сабабларга кўра содир бўлувчи, уни таъмирлаш ёки алмаштиришни талаб қилувчи кутилмаган ва тўсатдан моддий зарар етиши ёки унинг нобуд бўлиши,
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Етган зарар, бузилишлар ва шикастлар Шартнома доирасида қуйидаги тартибда қопланади:
Мулкни суғурта қилганда:
а) мулк йўқотилганда (тўлиқ нобуд бўлганда) – зарарланган мулкнинг суғурта ҳодисаси рўй белган санадаги ҳақиқий қийматида, лекин суғурта суммасидан кўп бўлмаган миқдорда;
б) мулкка зарар етиши (қисман бузилиши)да – тиклаш харажатлари қийматида, лекин суғурта суммасидан кўп бўлмаган миқдорда;
Тиклаш харажатлари қуйидагиларни ўз ичига олади:
а) таъмирлаш (тиклаш) учун материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
б) таъмирлаш ишлари ҳақини тўлаш харажатлари;
Асбоб-ускуна (жиҳоз)ларни бузилишдан суғурталашда:
а) асбоб-ускуна (жиҳоз) йўқотилганда (тўлиқ нобуд бўлганда) - зарарланган мулкнинг суғурта ҳодисаси рўй белган санадаги ҳақиқий қийматида, лекин суғурта суммасидан кўп бўлмаган миқдорда. Ҳақиқий қиймат маълум бир Мол-мулк учун қўлланиладиган, уни тиклаш қийматидан тегишли амортизация қийматини айириб ташлаш йўли билан аниқланади;
б) асбоб-ускуна (жиҳоз)га зарар етганда (қисман бузилганда) - тиклаш харажатлари қийматида, лекин суғурта суммасидан кўп бўлмаган миқдорда. Тиклаш қиймати - асбоб-ускуна (жиҳоз)ни ҳолати шунга тенг бўлган шундай асбоб-ускуна (жиҳоз)га алмаштириш бўйича харажатларни англатади.
Тиклаш харажатлари қуйидагиларни ўз ичига олади:
а) таъмирлаш (тиклаш) учун зарур бўлган материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
б) таъмирлаш учун иш ҳақи тўлови;
в) материалларни таъмирлаш жойига етказиб келтириш ва суғурталанган асбоб-ускуна (жиҳоз)ни бевосита суғурта ҳодисаси рўй бергунга қадар бўлган ҳолатига қайтариш учун зарур бўлган харажатлар
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) банк куни ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Моддий зарар: Компания суғуртанинг амал қилиш даврида суғурта жойида қурилиш ишларини олиб боришдаги мол-мулка зарар етказилиши ҳолатида Суғурталовчининг мулкий манфаатларини барча қалтисликлардан суғурта ҳимояси билан таъминлайди.
Учинчи шахслар олдидаги фуқаролик жавобгарлиги:
Компания суғуртанинг амал қилиш даврида суғурта жойида ёки унга бевосита ёндош бўлган жойда қурилиш ёки монтаж ишларини ўтказиш билан боғлиқ ҳолда учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғига етказилган зарарлар учун Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик Кодексига мувофиқ Суғурталовчининг жавобгарлиги юзага келиш ҳолатида Суғурталовчининг мулкий манфаатларини суғурта ҳимояси билан таъминлайди.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
а) мулкнинг нобуд бўлиши (йўқотилиши)да – Суғурта шартномасини тузиш санасидаги мулкнинг ҳақиқий қийматида, франшизани чиқариб ташлаган ҳолда, мулкнинг зилзила, вулқон отилиши, цунами, бўрон, циклон, сув тошиши, сув кўтарилиши, ер кўчиши қалтисликлари натижасида нобуд бўлиши (йўқотилиши) ҳолатлари бундан истисно.
б) мулкка зарар етганда – франшизани чиқариб ташлагандаги тиклаш ишлари миқдорида, лекин суғурта суммасидан кўп эмас, мулкнинг зилзила, вулқон отилиши, цунами, бўрон, циклон, сув тошиши, сув кўтарилиши, ер кўчиши қалтисликлари натижасида нобуд бўлиши (йўқотилиши) ҳолатлари бундан истисно.
Мулкка зилзила, вулқон отилиши, цунами, бўрон, циклон, сув тошиши, сув кўтарилиши, ер кўчиши натижасида нобуд бўлиши (йўқотилиши) ҳолатларида Шартномада кўрсатилган тегишли қалтислик бўйича қоплаб бериш лимитлари ва франшиза қўлланилади.
Тиклаш харажатлари ўз ичига қуйидагиларни олади:
а) таъмирлаш (тиклаш) учун материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
б) таъмирлаш учун иш ҳақи тўлови;
в) материалларни таъмирлаш жойига етказиб келтириш ва суғурталанган мулкни бевосита суғурта ҳодисаси рўй бергунга қадар бўлган ҳолатга келтириш мақсадида тиклаш учун зарур бўлган бошқа харажатлар.
Суғурталовчининг фуқаролик жавобгарлигини суғурталашда суғурта қопламаси Компания томонидан суғурта даъвосини кўриб чиқиш жараёнида белгиланган зарар ҳажмида тўланади, лекин суғурта суммасидан юқори бўлмаган миқдорда.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандагн кейин 15 (ўн беш) банк куни ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурта ҳодисаси рўй берганда зарар етиши мумкин бўлган, гаровга қўйилган суғуртага олинган мулкка эгалик қилиш, ундан фойдаланиш ва тасарруф қилиш билан боғлиқ бўлган Суғурталовчининг мулкий манфаатлари.
Суғурта шартномасига кўра Компания Шартномада кўрсатилган мулкни Бевосита қуйидаги қалтисликлар рўй берганда юзага келган суғурта ҳодисасидан суғурта ҳимояси билан таъминлайди: бўрон, довул, жала, дўл, мўл қор ёғиши, ер чўкиши, ер кўчиши, сел, яшин уриши, зилзила, ёнғин, портлаш, бузиб қилинган ўғирлик, учинчи шахсларни қонунга хилоф ҳатти-ҳаракатлари.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
а) мулк тўлиқ ёки қисман нобуд бўлганда (йўқотилганда) – ушбу мулкнинг суғурта ҳодисаси рўй белган санадаги ҳақиқий қийматида, лекин суғурта суммасидан кўп бўлмаган миқдорда;
б) суғурталанган мулкнинг барчаси ёки бир қисмига зарар етганда – тиклаш харажатлари миқдорида, лекин мулкнинг ҳар бир қисмининг суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда.
Тиклаш харажатлари ўз ичига қуйидагиларни олади:
а) таъмирлаш (тиклаш) учун материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
б) таъмирлаш учун иш ҳақи тўлови;
в) Суғурталанган мулкни бевосита суғурта ҳодисасига қадар бўлган ҳолатга келтириш учун тиклаш мақсадида материалларни таъмирлаш жойига етказиб келтириш бўйича харажатлар.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламаси тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 15 (ўн беш) кун ичида амалга оширилади.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламаси тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 15 (ўн беш) кун ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурта ҳодисаси рўй берганда зарар етиши мумкин бўлган мулк – лизинг объектига эгалик қилиш, ундан фойдаланиш, тасарруф этиш билан боғлиқ Суғурталовчининг мулкий манфаатлари.
Суғурта шартномасига кўра Компания Шартномада кўрсатилган мулкни Бевосита қуйидаги қалтисликлар рўй берганда юзага келган суғурта ҳодисасидан суғурта ҳимояси билан таъминлайди: сув босиши, бўрон, довул, жала, дўл, мўл қор ёғиши, ер чўкиши, ер кўчиши, сел, яшин уриши, зилзила, ёнғин, портлаш, бузиб қилинган ўғирлик, учинчи шахсларни қонунга хилоф ҳатти-ҳаракатлари.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
а) мулк тўлиқ ёки қисман нобуд бўлганда (йўқотилганда) – ушбу мулкнинг суғурта ҳодисаси рўй белган санадаги ҳақиқий қийматида, лекин суғурта суммасидан кўп бўлмаган миқдорда;
б) суғурталанган мулкнинг барчаси ёки бир қисмига зарар етганда – тиклаш харажатлари миқдорида, лекин мулкнинг ҳар бир қисмининг суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда.
Тиклаш харажатлари ўз ичига қуйидагиларни олади:
а) таъмирлаш (тиклаш) учун материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
б) таъмирлаш учун иш ҳақи тўлови;
в) материалларни таъмирлаш жойига етказиб келтириш харажатлари ҳамда суғурталанган мулкни бевосита суғурта ҳодисаси рўй беришидан олдинги ҳолатига тиклаш учун зарур бўлган харажатлар.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламаси тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 15 (ўн беш) кун ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
1. Мулк суғуртаси
2. Учинчи шахслар олдидаги фуқаролик жавобгарлиги суғуртаси
3. Эгалик ҳуқуқи тугатилганлик натижасидаги йўқотишлардан суғурта қилиш
4. Ҳуқуқий ҳимоя билан боғлиқ харажатлардан суғурта қилиш.
Мулкни суғурта қилиш бўйича суғурта ҳодисаси қуйидагилар ҳисобланади:
- Шартномада кўрсатилган суғурталанган мулкнинг ҳар қандай бевосита, тасодифий, жисмоний зарарланиши, талофат етиши, йўқотилиши ёки вайрон бўлиши
Учинчи шахслар олдидаги фуқаролик жавобгарлиги суғуртаси бўйича суғурта ҳодисаси қуйидагилар ҳисобланади:
Суғурта даври ичида мулкка эгалик қилиш, ундан фойдаланиш ва тасарруф қилиш натижасида учинчи шахсларнинг мулки ва/ёки ҳаётига етказилган зарар учун Суғурталовчининг фуқаролик жавобгарлигининг юзага келиши.
Эгалик ҳуқуқи тугатилганлик натижасидаги йўқотишлардан суғурта қилиш бўйича суғурта ҳодисаси қуйидагилар ҳисобланади:
- Суғурта даври ичида Суғурталовчининг мулкка бўлган ҳуқуқи тугатилиши натижасида мулкнинг йўқотилиши, бунинг натижасида Компаниянинг Наф олувчига суғурта қопламасини тўлаш мажбурияти юзага келади.
Ҳуқуқий ҳимоя билан боғлиқ харажатлардан суғурта қилишда суғурта ҳодисаси қуйидагилар ҳисобланади:
Суғурталовчининг ҳуқуқий ҳимояси билан боғлиқ харажатлар натижасида Суғурталовчининг мулкий манфаатларига зарар етказилиши.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Мулкнинг нобуд бўлиши ёхуд унга талофат етганда – тиклаш харажатлари миқдорида, лекин Шартномада кўрсатилган суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда, франшиза суммасини чиқариб ташлаган ҳолда.
Тиклаш харажатлари ўз ичига қуйидагиларни олади:
- таъмирлаш (тиклаш) учун материаллар ва эҳтиёт қисмлар учун харажатлар;
- таъмирлаш учун иш ҳақи тўлови;
- материалларни таъмирлаш жойига етказиб келтириш ва суғурталанган мулкни бевосита суғурта ҳодисаси рўй бергунга қадар бўлган ҳолатга келтириш мақсадида тиклаш учун зарур бўлган бошқа харажатлар.
Учинчи шахслар олдида жавобгарлик юзага келганда – ҳакамлик келишуви ёхуд суд қарорида белгиланган суммада
Эгалик ҳуқуқи тугатилганлик натижасида мулк йўқотилганда:
- мулкка эгалик ҳуқуқини Суғурталовчи номига қайта расмийлаштириш билан боғлиқ харажатлар
- мулкка бўлган эгалик ҳуқуқи йўқотилган тақдирда уни тўлиқ тиклашнинг имконияти бўлмаган ҳолда – кўрилган зарар ҳажмида, лекин суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда.
Ҳуқуқий ҳимоя билан боғлиқ харажатларда:
- суд ҳужжатларини юбориш билан боғлиқ почта харажатлари;
- суд томонидан тайинланган ҳолда ўтказилган экспертизалар учун тўланиши лозим бўлган суммалар;
- гувоҳларни чақириш, далилларни жойида кўздан кечириш харажатлари – агар булар Суғурталовчига суд томонидан юкланган ҳамда Компания билан ёзма равишда келишилган бўлса;
- Суғурталанувчининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича хизматлар учун адвокатга сарфланган харажатлар;
- экспертларга, гувоҳларга ва таржимонларга уларнинг хизматлари ва судга келиб-кетиши учун сарфларган харажатлари учун тўланиши лозим бўлган суммалар, агар улар Суғурталовчи томонидан Компания билан ёзма равишда келишилган ҳолда ёлланган бўлса ҳамда бу мажбуриятлар уларнинг хизмат мажбуриятларига сирасига кирмаса;
- ишни судда кўриб чиқилиши муносабати билан тўланадиган давлат божи, агар у суд томонидан Суғурталовчи зиммасига юкланган бўлса.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламаси тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 15 (ўн беш) кун ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталанган шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва меҳнатга лаёқати билан боғлиқ бўлган мулкий манфаатлари.
Ишлаб чиқаришдаги бахтсиз ҳодиса – Суғурталанган шахснинг ихтиёрига боғлиқ бўлмаган ҳолда, иш вақтида ишлаб чиқариш жараёнида тўсатдан, қисқа вақт ичида рўй берувчи ҳодиса бўлиб, инсон организмига ташқаридан таъсир ўтказади ва бунинг оқибатида травматик жароҳат, соғлиқнинг бузилиши, ўлим келиб чиқади.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Бахтсиз ҳодиса туфайли Суғурталанган шахс томонидан вақтинчалик меҳнат лаёқатининг йўқотилиши ҳолатида, суғурта тўлови моддий даромаднинг пасайиши учун компенсация сифатида бўлиб, меҳнатга лаёқатсизликнинг ҳар бир куни учун, тўхтовсиз даволанишнинг 7-кунидан бошлаб, персонал суғурта суммасининг 0,27 фоизи миқдорида белгиланади ва 90 (тўқсон) кундан ортиқ бўлмаган давр учун амалга оширилади.
Суғурталанган шахсга ногиронлик гуруҳи тайинланса, суғурта тўлови қуйидаги тартибда амалга оширилади:
- Суғурталанган шахсга I гуруҳ ногиронлик белгиланса – персонал суғурта суммасининг 100 % миқдорида;
- Суғурталанган шахсга II гуруҳ ногиронлик белгиланса – персонал суғурта суммасининг 75 % миқдорида;
- Суғурталанган шахсга III гуруҳ ногиронлик белгиланса – персонал суғурта суммасининг 50 % миқдорида;
Суғурталанган шахснинг ўлими ҳолатида суғурта тўлови миқдори персонал суғурта суммасининг 100 % ни ташкил қилади.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламаси тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 15 (ўн беш) кун ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталовчининг юк эгаси олдида экспедитор сифатидаги жавобгарлиги FIATA талабларига кўра юкнинг бутлиги учун ўз жавобгарлигига олган вақтдан бошлаб юк эгаси билан контрактда белгиланадиган вақтгача бўлган даврда юзага келади;
Юкни ўз вақтида етказиб келтириш учун жавобгарлик;
Суғурталовчининг Компаниянинг розилиги асосида даъволарни ҳал этиш учун амалга оширилган харажатлари ва чиқимлари,
Шу шарт биланки,
а) юкларни экспедиция қилиш ва ташишни амалга ошириш учун зарур бўлган барча рухсатномалар ва лицензиялар олинган;
б) экспедиция ишларини амалга оширишда Ўзбекистон Халқаро экспедиторлар ассоциацияси кўрсатмаларига мувофиқ равишда тўлдирилган FIATA ҳужжатлари ва шаклларидан фойдаланилади.
Суғурта ҳодисаси бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
Суғурта шартномасида кўзда тутилган ва амалда содир бўлган воқеа бўлиб, унинг рўй бериши билан Компаниянинг Суғурталовчи ёки учинчи шахсларга суғурта қопламасини тўлаб бериш мажбурияти юзага келади.
Бунда тўлаб бериш мажбурияти Суғурталовчининг ҳамда унинг ўз мансаб мажбуриятлари доирасида ҳаракат қилувчи ходимлари ва агентларининг ёхуд муайян FIATA коносаменти билан тасдиқланган контрактни бажариш учун Суғурталовчи томонидан бошқа исталган шахсларнинг хизматларидан фойдаланганида профессионал эҳтиётсизлик, хатолик ёки эътиборсизлик натижасида - ушбу ҳатти-ҳаракатлар ёки эътиборсизликлар унинг (Суғурталовчининг) ўзиники ҳисобланиши ҳолатида келиб чиқиши назарда тутилади.
Компания томонидан суғурта қопламасини тўлаш Наф олувчига Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 10 (ўн) кун ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталовчининг божхона ташувчиси сифатида хизмат кўрсатаётгандаги Ўзбекистон Республикасининг амалдаги божхона қонунчилигини бузганлик учун Халқаро Йўл Ташувлари (МДП, TIR) шартларида божхона органи олдидаги жавобгарлиги.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталовчининг Пациент(лар) олдидаги профессионал жавобгарлиги юзага келиш қалтислиги билан боғлиқ бўлган мулкий манфаатлари.
Суғурта ҳодисаси бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
Шартноманинг амал қилиш муддатида Суғурталовчининг профессионал тиббий фаолият бўйича хизматлар кўрсатиш билан боғлиқ бўлган, профессионал хато ёки эҳтиётсизликка йўл қўйиши (ўз мажбуриятларини виждонан, оқилона ва малакали ёндашган ҳолда бажаришда профессионал билимлари ва малакаларини муваффақиятсиз қўллаши) ва бунинг оқибатида Пациентнинг ўлими, меҳнатга лаёқатининг йўқотилиши, майибликка олиб келиши натижасида Суғурталовчининг Пациент олдидаги профессионал жавобгарлиги юзага келиши (Пациентнинг ҳаёти, соғлигига етказилган зарарни қоплаш тўғрисида Суғурталовчига даъво тақдим қилиниши).
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Суғурта қопламаси Суғурталовчининг пациент олдидаги жавобгарлигини тасдиқловчи, суд қарори ёки Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги қошидаги эксперт комиссияси хулосаси асосида тўлаб берилади.
Жавобгарлик лимити чегарасида ҳар бир суғурта ҳодисаси бўйича суғурта қопламаси қуйидаги миқдорда аниқланади:
- Пациентнинг соғлиғига зиён/зарар етказилган ҳолатда – Пациентнинг соғлиғини тиклаш учун зарур бўлган сумма;
- Пациентнинг ўлими ҳолатида - ҳар бир суғурта ҳодисаси бўйича – Жавобгарлик лимитининг бутун суммаси;
- Суғурталовчининг ҳуқуқий ҳимояси билан боғлиқ бўлган харажатлари бўйича Жавобгарлик лимити танланганда – суд томонидан Суғурталовчи зиммасига қўйилган суд харажатлари суммаси, неустойка (жарима, пеня) бундан истисно.
Суғурта қопламаси Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) кун ичида Суғурталовчининг ҳисобрақамига пул ўтказиш йўли билан тўлаб берилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурта шартномаси амал қилиш даврида Суғурталовчининг учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва/ёки мулкига зарар етказганлиги учун қоплама тўлаш бўйича фуқаролик жавобгарлиги юзага келгандаги мулкий манфаатлари.
Суғурта ҳодисаси бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
Суғурта шартномаси амал қилиш даврида Суғурталовчининг суғурталанган фаолиятни амалга ошириш билан бевосита боғлиқ бўлган ёки товарнинг конструктив, ишлаб чиқариш, рецептурага оид нуқсонлари натижасида, шунингдек учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва/ёки мулкининг хавфсизлигини таъминлай олмайдиган материаллар, жиҳозлар, ускуналар, асбоблар, мосламалар ёки бошқа воситалардан фойдаланиш оқибатида учинчи шахсларга етказилган Тасодифий ва кўзда тутилмаган характердаги зарар учун фуқаролик жавобгарлигининг юзага келиши.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Суғурта қопламаси Компания томонидан суғурта даъвосини кўриб чиқиш жараёнида аниқланган зарар ҳажмида, лекин Шартномада кўрсатилган суғурта суммасидан баланд бўлмаган миқдорда тўлаб берилади.
Суғурта қопламаси Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кундан кейин 15 (ўн беш) кун мобайнида Компания томонидан Суғурталовчининг ёки Наф олувчинигн ҳисобрақамига (томонларнинг келишувига кўра) пул ўтказиш йўли билан тўлаб берилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталовчининг мижозлар (буюртмачи), хўжалик юритувчи субъектлар ва бошқа молиявий ҳисобот фойдаланувчилари олдидаги хўжалик юритувчи субъектнинг молиявий ҳисоботи ва бошқа молиявий ахборот тўғрисидаги нотўғри маълумотга эга бўлган аудиторлик ҳисоботини тузганлиги натижасида молиявий зарар учун келиб чиқувчи фуқаролик жавобгарлиги, шунингдек хизматлар буюртмачиларини зарарга олиб келган сифатсиз ва тегишлича бўлмаган профессионал аудиторлик хизматларини кўрсатганлик учун жавобгарлик.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Шартнома амал қилиш даврида баҳолаш объектининг бозор ёки бошқа қийматини аниқлаш билан боғлиқ бўлган
Ташкилотнинг профессионал фаолиятини сифатсиз ёки тегишлича бўлмаган тарзда амалга ошириш натижасида етказилган зарар учун юзага чиқувчи фуқаролик жавобгарлиги ҳолатидаги Суғурталовчининг мулкий манфаатлари.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Суғурта қопламаси Компания томонидан суғурта даъвосини кўриб чиқиш жараёнида аниқланган зарар ҳажмида, лекин Шартномада кўрсатилган суғурта суммасидан баланд бўлмаган миқдорда тўлаб берилади.
Компания томонидан Суғурталовчи/Наф олувчига суғурта қопламаси тўлови Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзоланган кундан бошлаб 15 (ўн беш) кун ичида амалга оширилади.
Суд бошқарувчиси (вақтинчалик бошқарувчи, санацияловчи бошқарувчи, ташқи бошқарувчи, ликвидация бошқарувчиси) –банкротлик процедураларини ўтказиш учун хўжалик суди томонидан тайинланадиган шахс.
Суғурта ҳодисаси бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
Ўзбекистон Республикасининг «Банкротлик тўғрисида»ги қонунининг 19-моддасига мувофиқ зиммасига юклатилган суд бошқарувчиси мажбуриятларини бажармаслик ёки тегишлича бўлмаган тарзда бажариш натижасида Наф олувчига етказилган зарарни қоплаш бўйича жавобгарликнинг юзага келиши.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Компания томонидан рўй берган воқеа Суғурта ҳодисаси деб тан олинган ҳолда, ҳакамлик келишуви ёхуд суд қарорида кўрсатилган сумма суғурта қопламаси сифатида тўлаб берилиши лозим бўлган сумма деб белгиланади.
Компания томонидан суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) банк куни ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурта даври ичида учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва/ёки мулкига етказилган зарар учун Суғурталовчининг ёки Суғурталанган шахснинг суд томонидан тасдиқланган жавобгарлиги юзага келиши натижасидаги Суғурталовчининг мулкий манфаатлари бўлиб, ушбу ҳодиса натижасида Компаниянинг Суғурталовчига ёки учинчи шахсларга суғурта қопламасини тўлаб бериш мажбурияти юзага келади.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Суғурта қопламаси Компания томонидан суғурта даъвосини кўриб чиқиш жараёнида белгиланган зарар ҳажмида тўланади, лекин суғурта суммасидан юқори бўлмаган миқдорда.
Компания томонидан Суғурталовчига/учинчи шахсларга суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) банк куни ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Ўз профессионал фаолиятини амалга ошириш жараёнида йўл қуйилган, қасддан қилинмаган ва олдиндан айтиш мумкин бўлмаган характердаги Суғурталовчининг ҳар қандай ҳақиқий ва тасдиқланган эҳтиётсизлиги, хатоси ёки янглишиши туфайли етказилган зарарлар учун юзага келган, шартнома амал қилиши ҳамда кутиш даврида Суғурталовчи зиммасига қўйилган ва у томонидан Мижознинг Компанияга қўйган талаблари натижасида Суғурталовчи юридик жиҳатдан қоплаб бериши шарт бўлган Суғурталовчининг мулкий манфаатлари.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Зарар факти ва суммаси ваколатли органлар (суд қарорлари, давлат назорати органлари, ҳуқуқни ҳимоя қилиш органлари, экспертлар ва эксперт комиссиялари хулосалари) томонидан ҳужжатлаштирилган тарзда тасдиқланган бўлиши лозим.
Агар бир вақтнинг ўзида бир нечта шахсга бир қатор суғурта даъволари бўйича етказилган зарар ҳажми Шартнома бўйича суғурта суммасидан ошса, у ҳолда суғурта қопламаси ҳар бир суғурта ҳодисаси бўйича етказилган Шартнома бўйича суғурта суммасига нисбатан пропорционал равишда тўланади.
Компания томонидан суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) банк куни ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Ушбу суғурта Суғурта шартномаси амал қилиш даврида Суғурталовчининг хавфли/ўта хавфли юкни ташиш жараёнида хавфли/ўта хавфли юк таъсири ёки таъсир комбинацияси остида келиб чиққан, учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва/ёки мулкига етказилган, шу жумладан атроф-муҳитнинг ифлосланиши билан боғлиқ бўлган зарарни қоплаш бўйича учинчи шахслар томонидан қўйиладиган суғурта даъволарини ҳал этиш билан боғлиқ бўлган Суғурталанувчининг зарарини қоплайди.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
Зарар факти ва суммаси ваколатли органлар (суд қарорлари, давлат назорати органлари, ҳуқуқни ҳимоя қилиш органлари, экспертлар ва эксперт комиссиялари хулосалари) томонидан ҳужжатлаштирилган тарзда тасдиқланган бўлиши лозим.
Агар бир вақтнинг ўзида бир нечта шахсга бир қатор суғурта даъволари бўйича етказилган зарар ҳажми Шартнома бўйича суғурта суммасидан ошса, у ҳолда суғурта қопламаси ҳар бир суғурта ҳодисаси бўйича етказилган Шартнома бўйича суғурта суммасига нисбатан пропорционал равишда тўланади.
Компания томонидан суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) банк куни ичида амалга оширилади.
Суғурта шартномаси бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурталовчининг/Наф олувчининг суғурталанган транспорт воситаси (ТВ)га эгалик қилиш, ундан фойдаланиш ва тасарруф қилишда, Шартномада кўрсатиб ўтилган қалтисликларнинг бевосита рўй бериши оқибатидаги суғурта ҳодисаси рўй бериши натижасида ТВга етказилган зарар билан боғлиқ бўлган мулкий манфаатлари.
Суғурта қалтисликлари
1. Транспорт воситасининг нобуд бўлиши ёки унга зиён етиши
Суғурта даври ичида, суғурталаш ҳудудида йўл-транспорт ҳодисаси, ёнғин, портлаш, предметларнинг урилиши, табиий офатлар ва учинчи шахсларнинг ноқонуний ҳатти-ҳаракатлари натижасида суғурталанган ТВнинг нобуд бўлиши ёки унга зиён етиши.
2. Учинчи шахслар олдидаги фуқаролик жавобгарлиги
Суғурта даври ичида, суғурталаш ҳудудида суғурталанган ТВдан фойдаланиш натижасида учинчи шахсларнинг ҳаёти, соғлиғи ва/ёки мулкига етказилган зарар учун Суғурталанувчининг фуқаролик жавобгарлигининг юзага келиши.
3. Ҳайдовчи ва йўловчилар билан бахтсиз ҳодиса рўй бериши
Суғурта даври ичида, суғурталаш ҳудудида йўл-транспорт ҳодисаси руй берган вақтида ТВ ичида бўлган йўловчилар ва ҳайдовчига тан жароҳати етиши.
Суғурта қопламасини тўлаш тартиби:
ТВ нобуд бўлганда ёки у ўғирланганда – етказилган зарар ҳажмида, лекин Шартномада кўрсатилган суғурта суммасидан кўп эмас, белгиланган шартсиз франшиза суммасини чиқариб ташлаган ҳолда.
ТВга зарар етганда – Компания ТВни таъмирлаб бериш ёки ваколатли эксперт ташкилоти томонидан тузилган тикловчи таъмирлаш ишларини ўтказиш учун наряд-буюртма/калькуляциядаги, лекин суғурта суммасидан катта бўлмаган маблағни тўлаб бериш ҳуқуқига эга.
Компания шунингдек қуйидаги харажатларни қоплаб беради:
Суғурта ҳодисаси туфайли юзага келган ва лицензияга эга бўлган ваколатли эксперт ташкилоти томонидан ҳужжатлаштирилган тарзда тасдиқланган, ТВни таъмирлаш жараёнида аниқланган яширин шикастларни бартараф этиш билан боғлиқ бўлган харажатлар.
Учинчи шахсларга тан жароҳатлари ва/ёки моддий зарар етказилиши ҳолларида – Суғурталовчи томонидан учинчи шахсларга етказилган тан жароҳатлари ва/ёки моддий зарар ҳажмида (ёки Суғурталовчига суд қарори билан белгиланган суммада), лекин Шартномада кўрсатилган суғурта суммасидан катта бўлмаган миқдорда.
Ҳайдовчи ва йўловчилар томонидан тан жароҳатлари олинган ҳолларда суғурта тўлови қуйидаги нисбатда амалга оширилади:
- соғлиқнинг қисқа муддатли бузилишига ёки унчалик оғир бўлмаган, меҳнат лаёқатини барқарор йўқотилишига олиб келган енгил тан жароҳатлари учун – 10%
- ўртача оғирликдаги тан жароҳатлари учун - 40%;
- оғир тан жарохатлари учун - 80%;
- ҳайдовчи ва йўловчиларнинг ўлими ҳолатида - 100%.
Компания томонидан суғурта қопламасини тўлаш Суғурта ҳодисаси тўғрисидаги далолатнома имзолангандан кейин 15 (ўн беш) кун ичида Суғурталовчи/ҳайдовчи/йўловчи/Наф олувчининг ҳисоб-рақамига пул ўтказиб бериш йўли билан амалга оширилади.
Шартнома бўйича қуйидагилар суғурталаниши мумкин:
Суғурта даврида рўй берган ва ҳужжатлар билан тасдиқлаган, қуйидагилар натижасида юзага келган, юкнинг тўлиқ нобуд бўлиши, қисман зарар етиши, йўқотилиши:
- табиий офатлар: бўрон, дўл, сув тошиши, сел, зилзила, довул, ер кўчиши ва хк.;
- ёнғин, яшин уриши, портлаш, ёнғинни ўчириш учун кўрилган чоралар;
- ўғирланиш, босқинчилик, қароқчилик;
- транспорт воситаси билан рўй берган авария ёки ҳалокат, ёки Суғурталовчи билан рўй берган бахтсиз ҳодиса;
- юкнинг учинчи шахслар томонидан қасдан бузилиши.
Зарар қуйидаги тартибда қопланади:
- юк тўлиқ нобуд бўлса ёки қисман йўқотилса – унинг ҳақиқий қиймати миқдорида, шартсиз франшиза суммасини чиқариб ташлаган ҳолда;
- юкка қисман зарар етиши ҳолатида – таъмирлаш харажати миқдорида, шартсиз франшиза суммасини чиқариб ташлаган ҳолда.
Юк тўлиқ нобуд бўлган деб ҳисобланади, агарки уни таъмирлаш харажатлари юкнинг Суғурта шартномасини тузиш вақтида белгиланган ҳақиқий қийматидан ошиб кетса.